بدون شک همه ما از اهمیت میلگرد در ساختمان سازی و به طور کلی در بخش های عمرانی آگاه هستیم. میلگردها برای افزایش استحکام سازه ها درون آن ها قرار داده می شوند. در بسیاری از موارد لازم است قبل از کار با این مصالح فلزی تغییراتی بر روی آن ها اعمال شود. از جمله مهم ترین این اقدامات شامل خمکاری میلگرد می باشد. زیرا برای استفاده از میلگرد در فونداسیون و هم چنین آرماتور بندی لازم است ابتدا میلگردها خم شوند. برای فونداسیون از میلگرد تقویتی استفاده میشود تا استحکام کافی را داشته باشد.
خمکاری میلگرد باید بر اساس یک سری استانداردها و ضوابط موجود در این حوزه انجام گیرد. آگاهی از این استانداردها و توجه به آن ها در هنگام خم کردن میلگرد می تواند تا حد زیادی به ایمنی سازه کمک کند. هم چنین روش های گوناگونی برای انجام این کار وجود دارد. در ادامه انواع روش های خمکاری میلگرد و استانداردهای در نظر گرفته شده برای آن‌ها را توضیح خواهیم داد تا اطلاعات کاملی در این زمینه به دست آورید. پس با ما همراه باشید.
روش های خمکاری میلگرد
همان گونه که اشاره کردیم، در بسیاری از موارد لازم است ابتدا میلگردها را خم کرده و در ادامه از آن‌ها استفاده نمود. روش‌های متنوعی برای این کار وجود دارد که بسته به نوع و مکان کار باید از آن‌ها استفاده نمایید. اما به طور کلی می‌توان این روش ها را در دو دسته روش های دستی و استفاده از دستگاه قرار داد. قبل از ادامه مطالعه میتوانید با مفهوم خمکاری چیست و روش های انجام آن بیشتر آشنا شوید.
خمکاری میلگرد به صورت دستی
اولین روش برای خم کردن میلگردها روش دستی آن می باشد که بسیار رایج بوده و در ساخت و سازهای در ابعاد کوچک تر زیاد استفاده می شود. در این روش خمکاری میلگرد به وسیله نیروی انسانی و با استفاده از یک سری تجهیزات انجام می گیرد. در روش خمکاری دستی معمولا اپراتور یا نیروی انسانی ماهری باید وظیفه انجام این کار را بر عهده گرفته تا میلگردها آسیب ندیده و خمکاری به شکلی صحیح انجام شود. در این روش استفاده از یک سری تجهیزات اهمیت دارد که مهم ترین آن ها شامل میز و صفحه خمکاری و آچار مخصوص این کار می شوند. اکنون به صورت مختصر این تجهیزات را توضیح می دهیم.
میز و صفحه خمکاری میلگرد
همان طور که گفتیم، برای انجام خمکاری میلگرد استفاده از یک میز خمکاری یا صفحه مناسب الزامی است. بدون وجود این ابزار خم کردن میلگرد بسیار دشوار بوده و در سطح بالا امکان پذیر نیست. میز خمکاری معمولا از تخته و الوار ساخته می شود و دارای طول و عرضی در حدود 6 و 1 متر می باشد. این میزها بسته به قد اپراتور خمکار میلگرد در ارتفاع 80 سانتی متر تا یک متری قرار می گیرند. بر روی آن ها صفحات آهنی متصل شده و یک سری میله ها به صورت عمودی بر روی این صفحه ها جوش داده می شوند. جهت خم کردن میلگرد آن را در میان این میله ها قرار داده و با نیروی فشاری آن را خم می کنند.
آچار خمکاری میلگرد
ابزار دیگری که برای خمکاری میلگرد با روش دستی از آن استفاده می شود آچار خمکاری نام دارد. این آچار شکلی مانند اف انگلیسی (F) داشته و طول دسته آن به طور معمول بین نیم متر تا یک و نیم متر است. با استفاده از سر F مانند این آچار، میلگردها را گرفته و آن ها را خم می کنند. دسته این آچار هم به شکل لوله توخالی ساخته می شود تا بتوان میلگردها را درون آن ها قرار داده و در موارد نیاز از این بخش هم برای خم کردن میلگرد استفاده نمود.
خمکاری میلگرد با استفاده از دستگاه
اگر چه روش دستی خم کردن میلگرد هم بسیار پرکاربرد بوده و در موارد زیادی از این روش استفاده می شود، اما کار با دستگاه ها بسیار ساده تر است. در این روش ها بر خلاف روش دستی که تمام فرآیند باید به وسیله اپراتور انجام گیرد، بیش تر کار توسط دستگاه برقی خمکاری انجام می گیرد و اپراتور تنها باید دستورات لازم را به آن اعمال کند. در حال حاضر، دستگاه های زیادی برای خمکاری میلگرد وجود داشته و از توان و کاربرد متفاوتی برخوردارند که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت.
دستگاه خمکاری میلگرد برقی
از جمله دستگاه های رایجی که برای خم کردن میلگرد مورد استفاده قرار می گیرند، دستگاه های برقی هستند. دستگاه های خمکاری برقی میلگرد توانایی خم کردن میلگردهایی با ضخامت های گوناگون را داشته و از این نظر محدودیتی ندارند. هم چنین امکان خم کردن میلگرد به سمت چپ و راست با استفاده از این دستگاه ها وجود دارد تا اپراتور بتواند مطابق با نقشه کار خود، میلگردها را خم نماید. از آن جایی که این دستگاه ها هم از توان بالایی برخوردار بوده و هم دقت زیادی دارند، می توان از آن ها برای ساخت و سازهای عظیم استفاده کرد.
دستگاه های هیدرولیکی
از دیگر انواع روش های خمکاری میلگرد می توان به استفاده از دستگاه های هیدرولیکی اشاره نمود. استفاده از این دستگاه ها هم بسیار پرکاربرد بوده و در بسیاری از موارد از آن ها برای خم کردن میلگردهایی با سایزهای مختلف استفاده می کنند. این دستگاه ها دارای دو فک ثابت و یک بازوی متحرک هستند که میلگرد بین دو فک قرار گرفته و بازوی متحرک با فشاری که اعمال می کند، باعث خم شدن میلگرد می شود. با استفاده از این دستگاه می توان میلگردها را با دقت بالا و در هر نقطه ای که بخواهید، خم کنید. از طرف دیگر، امکان حمل این دستگاه وجود داشته و به راحتی می توان در بخش های مختلف ساختمان از آن استفاده نمود. هم چنین امکان خم کردن میلگردهایی که یک سرف شان در بتن قرار دارد هم از طریق این دستگاه خمکاری میلگرد امکان پذیر است.
دستگاه های اتوماتیک
روش دیگری که می توان از آن برای خم کردن میلگرد ها استفاده نمود، به کارگیری دستگاه های اتوماتیک خمکاری می باشد. البته بیش تر از این روش برای خمکاری میلگردهایی که به صورت کلاف هستند، استفاده می شود. از آن جایی که میلگردهای کلاف دارای طول زیادی می باشند، آن ها را درون دستگاه خمکاری میلگرد اتوماتیک قرار داده و در مکان های مشخص برش می زنند. حتی امکان قطع کردن این میلگردها با استفاده از دستگاه های اتوماتیک هم وجود دارد. البته همان گونه که اشاره کردیم، از این دستگاه ها بیش تری برای خمکاری میلگردهای کلاف یا خمکاری های گسترده استفاده شده و کم تر در مصارف ساختمانی کاربرد دارند.
استاندارد ضوابط خمکاری میلگرد
خمکاری میلگرد به منظور دست یافتن به کاربرد میلگرد به نوعی متفاوت است. اما برای این کار لازم است یک سری استانداردها و ضوابط هم رعایت شده و به این صورت نیست که بتوان به هر شکلی که دوست داشته باشیم، میلگردها را خم کنیم. در صورتی که میلگرد طبق اصول و استانداردهای خم نشود، مقاومت کاهش یافته و در بسیاری از موارد به کم ترین سطح خود می رسد. در نتیجه حتی با کم ترین فشار و نیرویی که به آن وارد شود، امکان شکستگی میلگرد وجود خواهد داشت. از جمله مهم ترین استانداردهایی که در انواع روش های خمکاری میلگرد باید به آن توجه شود، میزان قطر خم میلگرد می باشد که به آن قطر قلاب هم می گویند. زمانی که شما میلگرد را خم می کنید، در محل خم یک حالت منحنی به وجود می آید که با افزایش فشار و خم کردن بیش تر میلگرد شبیه به دایره می شود. باید توجه داشته باشید که قطر خم میلگرد برای هر سایز آن از یک مقدار خاص کم تر نشود.
اکنون حداقل قطر خم میلگرد یا قطر قلاب در سایزهای گوناگون که توسط استانداردهای مختلف تایید شده است را برای شما بیان می کنیم. سعی کنید در هنگام خم کاری میلگرد به این نکات توجه داشته و دقت کنید که قطر قلاب از قطر خم مشخص شده در استانداردها کم تر نشود. قطر خم استاندارد بیان شده برای میلگردها در سایزهای مختلف شامل موارد زیر می شوند.
- کم ترین قطر قلاب میلگردهای با سایز 10 تا 25 میلی متر باید 6 برابر اندازه قطر خود میلگرد باشد.
- حداقل قطر قلاب برای میلگردهای با سایز 29 تا 36 میلی متر باید 8 برابر قطر میلگرد باشد.
- جهت میلگردهایی با زاویه 43 تا 57 هم باید قطرقلاب حداقل 10 برابر اندازه میلگرد باشد.
همان طور که مشاهده می کنید با افزایش قطر میلگرد، حداقل قطر قلاب آن در هنگام خمکاری هم افزایش پیدا می کند. زیرا امکان وجود تنش در میلگردهای با قطر بالاتر، بیش تر خواهد بود. دقت داشته باشید که توجه به این نکات در هنگام خمکار میلگرد الزامی است.
نکات ایمنی در هنگام خمکاری میلگرد
حفاظت از نیروی انسانی یکی از مهم ترین فاکتورها در تمام بخش های صنایع می باشد. توجه به نکات ایمنی باعث می شود که آسیب رسیدن به اپراتور دستگاه ها یا افرادی که کار خم کردن میلگرد را به صورت دستی انجام می دهند تا حد زیادی کاهش پیدا کند.
- فردی که خمکاری میلگرد را به صورت دستی یا با استفاده از دستگاه های مخصوص این کار انجام می دهد باید تجهیزات ایمنی مورد نیاز را به همراه داشته و از آن ها استفاده کند. از جمله مهم ترین این وسایل شامل دستکش، کلاه ایمنی و عینک مخصوص می شوند.
- دستگاه های خمکاری باید به طور مرتب چک شده و سرویس شوند. زیرا در صورتی که این کار انجام نگیرد، امکان خرابی دستگاه و آسیب زدن به اپراتور وجود دارد.
- اگر عملیات خم کاری در کارگاه ها یا مکان های سربسته انجام می شود، باید نوری کافی تامین گردیده تا نیروی انسانی بتواند با تسلط کامل کار خود را انجام دهد.
- باید از دستگاه ها و ابزارآلات خم کاری برای خم کردن میلگردهایی در حد توان خود شان استفاده نمود. استفاده از این دستگاه ها برای خم کردن میلگردهای ضخیم تر می تواند منجر به شکستگی آن ها و آسیب زدن به افراد شود.
- در هنگام انتقال میلگردها باید احتیاط کرد که به سایر افراد برخورد نکنند.
- استفاده از کفش های مخصوص و ایمن می تواند از پاهای افراد در هنگام خمکاری میلگرد محافظت نمایید؛ به این ترتیب در صورت سقوط میلگرد بر روی پای اپراتور، آسیب جدی به آن وارد نخواهد شد.
- استفاده از لباس مناسب و به اندازه هم می تواند باعث شود تا به راحتی بتوانید کارتان را انجام داده و در حین انجام کار دچار مشکل نشوید.
جمع بندی
میلگرد یکی از مهم ترین مصالح فلزی است که برای افزایش استحکام سازه ها مورد استفاده قرار می گیرد. در بسیاری از موارد لازم است ابتدا میلگردها را خم کرده و سپس از آن ها استفاده نمود. خمکاری میلگرد با استفاده از روش های گوناگونی انجام می گیرد که به طور کلی می توان آن ها را به روش های دستی و استفاده از دستگاه تقسیم بندی نمود. ما در این جا انواع روش های خمکاری میلگرد با استفاده از دست و دستگاه های گوناگون را برای شما توضیح داده ایم تا در صورت نیاز به انجام این کار بتوانید بهترین روش ممکن را انتخاب نمایید. هم چنین استانداردهای لازم در هنگام خمکاری میلگرد را بیان کردیم تا با رعایت این استانداردها از آسیب دیدن میلگرد در هنگام خم کردن آن جلوگیری شود.
