گروه شرکت‌های فولاد مبارکه اصفهان ، بزرگترین واحد صنعتی خصوصی در ایران است که سالانه بیش از نیمی از فولاد کشور را تولید می‌کند. این شرکت به عنوان بزرگترین مجتمع تولید فولاد در ایران، هفت مجتمع صنعتی فعال در اقصی نقاط کشور دارد که بیش از بیست هزار نفر در این واحدها مشغول به کار هستند. این واحد صنعتی که تولید کننده انواع ورق و سایر محصولات فولادی است، توانسته مواد اولیه بیش از ۳هزار کارگاه و کارخانه صنعتی در صنایع خودروسازی و قطعه‌سازی، صنایع فلزی سبک، صنایع فلزی سنگین و لوله‌های انتقال سیالات، صنایع بسته‌بندی، صنایع لوازم خانگی و الکتریکی و صنایع لوله و پروفیل را تامین کند. علاوه بر این، فولاد مبارکه اصفهان که زنجیره کاملی از استخراج تا نورد فولاد را دارد، توانسته سهمی نیز در بازار جهانی داشته باشد و هم‌اکنون پتانسیل و اعتبار لازم برای صادرات به بیش از ۳۸ کشور جهان را داراست.
ظرفیت تولید سالانه فولاد مبارکه اصفهان
فولاد مبارکه اصفهان در زميني به مساحت 35 كيلومتر مربع در نزديکي شهر مباركه و در 75 كيلومتري جنوب غربي شهر اصفهان واقع شده است. این واحد صنعتی دارای ظرفیت تولید سالانه ۱۰/۳ میلیون تن (تا پایان سال ۹۷) است که شامل انواع محصولات فولادی تخت، فولاد گرم و سرد نوردیده، قلع‌اندود، گالوانیزه و رنگی است.
تاریخچه
عملیات اجرایی شرکت مجتمع فولاد مبارکه اصفهان در سال ۱۳۶۰ آغاز شد. راه اندازی اولین کوره قوس الکتریکی فولادسازی مجتمع در مهرماه سال ۱۳۷۰ تحقق یافت و در نهایت در سال ۱۳۷۱ به دست رییس جمهور وقت افتتاح شد. عملیات عمرانی ساخت این مجموعه خود یکی از کم‌نظیرترین پروژه‌های عمرانی خاورمیانه در آن دوران محسوب می‌شد که در شرایط سخت و در بحبوبه‌ی جنگ ایران و عراق، تحقق یافت. این شرکت در مدت زمان اندکی توانست نیازهای کشور به این کالای استراتژیک را تا حد زیادی پاسخ دهد. فولاد مبارکه با ارتقای سطح فناوری خود توانست ظرفیت تولید خود را هرساله افزایش دهد، به طوری که امروزه توانسته نیاز ۵۰ درصد فولاد کشور را تامین کند. امروزه ظرفیت تولیدی سالانه این کارخانه حدود ۱۰.۳ میلیون تن برآورد شده است.
اشتغال زایی
شرکت فولاد مبارکه اصفهان با هفت مجتمع صنعتی توانسته به صورت مستقیم و غیر مستقیم زمینه اشتغال را برای ۳۵۲۲۹۰ نفر فراهم کند. میزان اشتغال زایی مستقیم این کارخانه برای ۱۲۰۰۰ نفر در کارخانه اصلی مبارکه، ۱۶۰۰ نفر در فولاد سبا، ۱۷۰۰ نفر در فولاد هرمزگان، ۷۰۰۰ نفر در شرکت های خدماتی فولادسازی، ۶۰۰ نفر در گندله سازی سنگان، و ایجاد اشتغال غیر مستقیم برای ۳۳۰۰۰۰ نفر در گروه فولاد مبارکه می باشد.
خطوط تولید شرکت فولاد مبارکه اصفهان
فولاد مبارکه اصفهان از چهار بخش کلی آهن‌سازی، فولاد سازی و ریخته گری مداوم، نورد گرم، نورد سرد و واحدهای پشتیبانی تشکیل شده است که هرکدام از این بخش ها دارای واحدهای دیگری هستند که در زیر آمده است.
واحد آهن سازی
این ناحیه از ۵ واحد انباشت و برداشت مواد خام و دو واگن برگردان، آهك سازي، گندله سازي، دو واحد احیای مستقیم و واحد دولوميت سازي تشکیل شده است. مواد اولیه این ناحیه از معادن گل گهر ، چادرملو ، بافق ، زرند ، سیرجان ایرانیان و مجموعه سنگان واقع در استان هاي كرمان ، يزد و خراسان رضوی و همچنین بخشی از گندله مورد نیاز شرکت نیز از گل گهر ، اردکان و در آینده نزدیک از مجموعه سنگان تامین می‌شود.
ناحیه فولاد سازی و ریخته‌گری مداوم
این ناحيه مهم‌ترين و بزرگترين واحد شركت فولاد مبارکه اصفهان بوده و در حال حاضر بزرگترين سايت فولادسازي در خاورميانه و شمال آفریقا است.این ناحیه بخش‌هاي زير را در خود جاي داده است :
- حوضچه‌هاي قراضه
- واحد حمل و شارژ مواد فلزي(DRI ، فروآلياژها و ...)
- هشت کوره قوس الکتريکي 200 تني
- هفت کوره پاتيلي
- واحد های گاززدايي
- پنج ماشين ريخته گري مداوم دو خطه
- دو حوضچه خنک کننده تختال با آب
- يک محوطه خنک سازي تختال در هوای آزاد
- واحد تعميرات نسوز
ناحیه نورد گرم
ناحيه نورد گرم از چهار واحد اصلی کوره‌های پیشگرم، خط توليد، کارگاه غلتک و واحد تكميل نورد گرم تشكيل شده است. وظيفه اصلی خط توليد نورد گرم تبديل تختال با ضخامت 200 ميليمتر به كلاف گرم با مشخصات مورد درخواست مشتري است. ظرفیت توليد سالیانه خط نورد گرم در فولاد مبارکه اصفهان، در زمان طراحي 4/2 ميليون تن در نظر گرفته شده بود كه با انجام طرح و توسعه و با همت پرسنل به ظرفيت 5/5 ميليون تن در سال افزایش یافت.
ناحیه نورد سرد
در این ناحیه انواع محصولات سرد که شامل کلاف و ورق است، همینطور محصولات پوشش‌دار شامل کلاف و ورق قلع اندود ، کلاف و ورق گالوانيزه و کلاف رنگي تولید می‌شود. این ناحیه که جزو مهمترین بخش‌های فولاد مبارکه اصفهان است، خطوط زیر را شامل می‌شود:
- واحد های اسيدشویي شماره 1 و 2
- واحد های تاندم 5 قفسه ای و نورد دو قفسه ای براي توليد ورق هاي نازك قلع اندود
- واحد شستشوي الکترولیتی ورق براي چربي زدایي
- واحد بازپخت هيدروژني براي اصلاح ساختار مولکولي ورق
- واحد اسكين پاس براي ایجاد نورد سطحی روی ورق های سرد
- واحد تمپر ميل دو قفسه اي براي نورد سطحی روی کلاف های ارسالی به قلع اندود
- خطوط برش ورق هاي نازك و ضخيم
- خطوط اصلاح و بازرسي ورق
- خط بسته بندي نیمه اتوماتیک
- خط قلع اندود
- خطوط برش قلع اندود
- خط گالوانيزه
- خط ورق رنگي
واحدهای پشتیبانی فولاد مبارکه اصفهان
واحدهای فنی و پشتیبانی این مجموعه شامل بخش‌های زیر هستند:
- دفتر فنی نگهداری و تعمیرات MTO
- تعمیرگاه مرکزی CEW
- تعمیرات مرکزی CEM
- انرژی و سیالات ENF
- حمل و نقل و پشتیبانی TRA
- بازرسی فنی اتوماسیون و ابزار دقیقTAI
از وظایف این واحدها می‌توان به نگهداری و تعمیرات، کالیبراسیون، بازرسی فنی، پایش وضعیت و نظارت برکیفیت، پشتيباني مداوم خطوط توليدي، تعمير و بازسازي تجهيزات معيوب، توسعه سیستم‌ها، تهیه اسناد مناقصه، بازرسی حین ساخت و ... اشاره کرد.
کاربرد محصولات فولاد مبارکه اصفهان در صنعت
همانطور که گفته شد این مجموعه به عنوان یکی از بزرگترین واحدهای صنعتی کشور، تولیدکننده ورق‌های فولادی مثل ورق آجدار، ورق قلع اندود، ورق گالوانیزه و ورق رنگی است. همچنین محصولات گرم نوردیده و سرد نوردیده و روکش دار نیز از دیگر محصولات پر کاربرد مجتمع فولاد مبارکه اصفهان است که در صنایع مختلف کاربرد فراوانی دارند.
برای مثال محصولات نورد گرم در صنایع مختلفی مثل صنایع توليد لوازم خانگي و صنعتی، توليد خودرو و سایر صنایع حمل و نقل، سازه هاي فولادي و ساختمان سازی، صنایع تولید لوله و پروفیل، پل‌سازي ، کشتی سازی و سازه های دریایی و ...به کار می‌رود.
ورق قلع اندود در صنایعی چون قوطی های مواد غذایی، پنل های سقفی و صفحات چاپ استفاده می‌شوند. ورق‌های رنگی هم در صنایع ساختمانی، لوازم خانگی، صنایع فلزی و حمل و نقل و... به کار می‌رود. کاربرد ورق‌های گالوانیزه هم در لوله ها، قطعات لوازم خانگی، پنل‌ها و تابلوهای برق دیده می‌شود.
توسعه پایدار
شركت فولاد مباركه اصفهان در جهت مشاركت در رسيدن به توسعه پايدار، اقداماتی برای به حداقل رساندن آسیب‌های زیست محیطی انجام داده است که از جمله آن می‌توان به تصفيه و بازيافت پساب‌ها، احداث و نصب و توسعه تجهيزات كنترل آلودگي هوا، اصلاح سيستم‌هاي غبار گير ناحيه فولاد سازي و ريخته گري مداوم و ایجاد فضاي سبز و پوشش گياهي اشاره کرد.
