پشم شیشه چیست و چه کاربردی دارد؟

پشم شیشه چیست و چه کاربردهایی دارد؟ پشم شیشه یک عایق حرارتی و صوتی است که به نسبت دیگر عایق‌‌های رایج قدمت بالاتری دارد. پشم شیشه را در زبان انگلیسی با glass wool می‌شناسیم. پشم شیشه متشکل از تارها و الیاف نازک شیشه است که معمولا در بازیافت شیشه تولید می‌شود. این عایق های حرارتی، صوتی و رطوبتی از دمای منفی سی درجه تا مثبت هفتصد و پنجاه درجه را تحمل می‌کند. در ادامه به توضیح کامل‌تر و بیشتری درباره کاربرد پشم شیشه و انواع موجود از آن در صنعت خواهیم پرداخت. با آی فولاد همراه باشید.

پشم شیشه چیست؟

پشم شیشه به طور کلی یکی از انواع الیاف معدنی است که به عنوان عایق حرارتی، صوتی و رطوبتی به کار می‌رود. پشم شیشه از شیشه‌های بازیافت شده تولید می‌شود. الیاف این محصول بسیار نازک، کوچک و ریز است که شکل ظاهری آن سوزنی شکل می‌باشد، در واقع می‌توان این طور گفت که الیافی با ترکیب استوانه دارد و اندازه‌های آن کوتاه است.

به این دلیل که پشم شیشه یک محصول ثانویه از بازیافت شیشه‌های قبلا استفاده شده است، به آن اصطلاح فیبر بازیافتی اطلاق می‌شود. برای مثال برای تولید یک رول از پشم شیشه، حدود ۱۰ بطری شیشه‌ای باید بازیافت شوند و به شکل تارهای نازک سوزنی مانند پشم شیشه در بیایند.

کاربرد پشم شیشه در صنعت چیست ؟

پشم شیشه یکی از انواع الیاف معدنی است که به دلیل استفاده از شیشه‌های بازیافتی برای تولید آن، به یک عایق مقرون به صرفه تبدیل شده است.

از سویی دیگر به دلیل گران بودن انرژی در سراسر جهان وجود عایق در ساختمان سازی هر روز بر اهمتیش افزوده می‌شود.

همچنین وجود عایق صوتی و رطوبتی باعث شده که آپارتمان سازی و ساخت واحدها در کنار یکدیگر زندگی را برای ساکنین سخت نکند. پشم شیشه به عنوان یک انتخاب ارزان قیمت در این میان بیش از دیگر عایق‌ها دیده می‌شود. به همین دلیل کاربرد پشم شیشه در سراسر صنعت دیده می‌شود. از جمله مهم‌ترین کاربردهای آن در صنعت و ساختمان سازی در ادامه شرح داده شده است:

1. ساخت سوله و سازه‌های صنعتی و ساختمانی
2. ساخت دیوار پرده و عایق دیوار حفره
3. کاشی‌های سقفی
4. در ساخت تاسیسات لوله کشی برای حفظ دما و جلوگیری از پخش صدا
5. کانال های هوایی
6. عایق کاری مخازن
7. عایق کاری خطوط لوله‌های گرم
8. عایق کاری سیستم‌های سرمایش و گرمایش
9. عایق سازی دیگ‌های بخار
10. ساخت انواع ساندویچ پنل‌های سقفی و دیواری به عنوان عایق میانی
11. ساخت مخازن فلزی و پلاستیکی که در فضای باز قرار می‌گیرند.

و به طور کلی در عایق کاری‌های سراسری و بزرگ از پشم شیشه هم در صنعت و هم در ساختمان سازی استفاده می‌شود.

انواع پوشش پشم شیشه

پشم شیشه می‌تواند با فویل آلومینیومی، الیاف پارچه‌ای شیشه‌ای و یا بافت سیاه شیشه‌ای پوشانده شود. بنابراین از جهت پوششی می‌توان آن را به سه دسته زیر طبقه بندی کرد:

1. فویل آلومینیومی
2. بافت سیاه شیشه‌ای
3. الیاف پارچه‌ای شیشه‌ای

انواع پشم شیشه در بازار

پشم شیشه های موجود در بازار را می‌توان به سه صورت پشم شیشه رولی، پشم شیشه پانل و پشم شیشه عایق پیش ساخته تقسیم کرد. در ادامه به توضیح هرکدام از این موارد می‌پردازیم.

پشم شیشه رولی (پتویی)

از پشم شیشه رولی یا پتویی به عنوان عایق در صنعت بسیار استفاده می‌شود. از مهم‌ترین کاربردهای آن می‌توان استفاده در سوله‌ها، مخازن صنعتی، لوله‌های بزرگ و در صنعت ساختمان سازی به عنوان عایق حرارتی و برودتی در دیوارهای ساختمان اشاره کرد.

از مزیت‌های این محصول می‌توان به حمل و نقل آسان، دوام و کیفیت بالا در جذب صدا، رطوبت و مقاومت در برابر رشد میکروارگانیسم‌ها و همچنین سادگی استفاده و جایگیری آن اشاره کرد. از سویی دیگر این ماده اصلا قابلیت آتش گرفتن ندارد و احتمال آتش سوزی را در مکان‌هایی که مستعد هستند، کاهش می‌دهد.

پشم شیشه پانل (تخته ای)

پشم شیشه پانل که در بازار به عنوان پشم شیشه تخته‌ای هم شناخته می‌شود، کمتر به عنوان عایق برودتی و بیشتر به عنوان عایق صوتی و حرارتی کاربرد دارد. به دلیل آن که این نوع پشم شیشه چگالی بالاتری نسبت به نوع قبلی دارد، جذب صدای آن بالاتر است به همین دلیل در استودیوها، سالن‌های تئاتر و سینما و هر مکان دیگری که نیازمند محدودیت صدا در آن است استفاده می‌شود.

کاربرد این نوع پشم شیشه در صنعت ساختمان و برای استفاده در دیوارها به نسبت کاربردهای دیگر بسیار بیشتر است.

عایق پشم شیشه پانلی در ایران با ابعاد 100*120 سانتی متر مربع و با چگالی 28 کیلوگرم تا 100 کیلوگرم بر متر مکعب یافت می‌شود.

عایق لوله (عایق پیش ساخته)

این نوع پشم شیشه از الیاف فشرده شیشه ساخته شده است و دارای چگالی های مختلفی می‌باشد. از این نوع پشم شیشه بیشتر به عنوان عایق حرارتی استفاده می‌شود و بیشتر کاربرد آن در عایق کاری لوله‌های آب گرم و سرد است. همچنین در تاسیسات لوله کشی و صنایع مرتبط که نیازمند نگه داشتن دما در فضای مورد نظر است، این نوع پشم شیشه استفاده می‌شود.

عایق پشم شیشه لوله‌ای یا همان پیش ساخته در بازار ایران در ابعاد 90 الی 120 سانتی‌متر و با ضخامت‌های یک الی دو اینچ است. به صورت لوله‌ای هم از سایز 0.5 اینچ تا 25 اینچ در بازار ایران به فروش می‌رسد.

محدوده دمایی پشم شیشه چیست ؟

بازه دمایی مناسب برای این عایق پرکاربرد، از منفی 195 درجه سانتی‌گراد تا 120 درجه سانتی‌گراد است. اما تحمل دمایی آن به 550 درجه سانتی‌گراد هم می‌رسد به همین دلیل در موارد اندک در دماهای 450 درجه هم کاربرد دارد. اما بازه نرمال و متعادل آن همان بازه ابتدایی است که گفته شد.

مزایای استفاده از پشم شیشه چیست ؟

پشم شیشه به نسبت دیگر عایق‌ها از مزایای بسیاری برخوردار است و همین موضوع باعث شده که تبدیل به پرکاربردترین عایق معدنی در جهان بشود. از جمله مهم‌ترین مزایای این عایق پرکاربرد در ادامه آمده است:

1. پشم شیشه دارای چگالی‌های مختلف می‌باشد که همین موضوع دست مصرف کنندگان را برای انتخاب عایق مناسب باز می‌کند. چگالی این عایق ها در بازه 24 تا 96 کیلوگرم بر متر مکعب را شامل می‌شود.
2. وزن سبک که باعث شده استفاده از آن در ساختمان سازی و دیگر صنایع بار اضافی را برسازه تحمیل نکند و باعث سنگینی آن نشود. همچنین در تاسیسات لوله کشی و مخازن هم این یک ویژگی مهم به شمار می‌رود.
3. سازگار با محیط زیست : پشم شیشه علاوه بر این که باعث جلوگیری از هدررفت انرژی می‌شود، 84 درصد آن از مواد بازیافتی ساخته شده که خود آن را تبدیل به یک انتخاب زیست محیطی در صنعت می‌کند.
4. نصب و مصرف آسان
5. در صورت سوختن و آتش سوزی، گازهای سمی تولید نمی‌کند.
6. خاصیت شکل پذیری و انعطاف
7. عایق صدا: خواص آکوستیک پشم شیشه از مهم‌ترین ویژگی‌های آن است. پشم شیشه انرژی‌های صوتی را جذب می‌کند و جلوی پخش صدا را از میان دیوارها می‌گیرد. بنابراین برای جلوگیری از پخش صدا در میان سقف و کف و دیوار از پشم شیشه به دلیل خاصیت آکوستیک آن استفاده می‌کنند.
8. پشم شیشه یک عایق کند سوز است و نقشی در گسترش آتش سوزی ندارد.
9. با ایجاد تعادل در عبور انرژی باعث نگه داشتن ثابت دمای محیط شده و از اتلاف انرژی جلوگیری می‌کند.
10. قیمت مناسب و مقرون به صرفه به نسبت دیگر عایق‌ها
11. پشم شیشه تحمل بالایی در برابر دماهای بالا دارد. پشم شیشه می‌تواند تا دمای 550 درجه سانتی‌گراد را تحمل کند.

معایب پشم شیشه چیست ؟

پشم شیشه با وجود مزایای بسیار زیادی که دارد، معایب و نقاط ضعفی هم دارد که هنگام انتخاب آن برای کاربردهای مختلف اهمیت زیادی پیدا می‌کند. در ادامه درباره نقطه ضعف پشم شیشه حرف می‌زنیم.

مقاومت رطوبتی پایین پشم شیشه

پشم شیشه ساختاری سلولی و به صورت سلول‌های باز دارد، بنابراین بخار و آب به راحتی جذب آن می‌شود. بنابراین می‌توان اینطور نتیجه گرفت که عایق پشم شیشه در مقابل رطوبت مقاومت بسیار پایینی دارد، بنابراین برای عایق کاری محیط‌های باز مناسب نمی‌باشد. برای استفاده در چنین محیط‌هایی باید از پوشش‌های آلومینیومی یا ضد رطوبت بر روی پشم شیشه استفاده کرد تا این نقطه ضعف آن را جبران کند.

همچنین پشم شیشه در مجاورت با بخار آب، اسید سیلیسیک تولید می‌کند بنابراین خطر رشد میکروارگانیسم‌ها را به وجود می‌آورد. اما استفاده از پوشش‌های ضد رطوبت این مسئله را نیز به سادگی جبران می‌کند.

مشکل دیگری که رطوبت ایجاد می‌کند، کاهش مقاومت حرارتی پشم شیشه است. این پدیده هم به همان دلیل جذب آب در فضای متخلخل پشم شیشه ایجاد می‌شود. این مورد هم به سادگی با پوشش‌های ضد رطوبت حل می‌شود.

کار با پشم شیشه برای سلامتی انسان مضر است.

برای نصب پشم شیشه کارگران حتما باید نکات ایمنی را رعایت کنند. پشم شیشه می‌تواند برای کارگران بیماری‌های پوستی، مشکل در دید و بیماری‌های تنفسی و ریوی ایجاد کند.

همچنین حالت سوزنی شکل پشم شیشه، می‌تواند خراش‌هایی بر روی پوست ایجاد کند. هم‌چنین پشم شیشه دارای ذرات معلق در هوا است که همین‌ها ممکن است وارد ریه افراد شده و مشکلات ریوی ایجاد کنند.

حتی اگر کسی به صورت طولانی با پشم شیشه در ارتباط باشد، ممکن است برایش مشکل تنفسی جدی‌تر مثل سرطان ریه نیز به وجود بیاید.

خارش پوست، از عوارض کار با پشم شیشه و فایبرگلاس است.

پشم شیشه و فایبرگلاس برای پوست می‌تواند مشکل خارش و حساسیت ایجاد کند. این مسئله با آنچه قبل گفته شد متفاوت است و این تنها یک حساسیت پوستی است و نمی‌تواند مشکلی جدی ایجاد کند. تنها کافی است که مدام با مواد شوینده شیمیایی شسته نشود و سطح آن توسط فرد خارانده نشود. همچنین از تماس دست حساس شده با چشم باید دوری کرد.

از اصطلاحات رایج فولادی در صنعت چقدر می‌دانید؟ این مقاله را از دست ندهید.

اصلاح ویژگی های پشم شیشه با نانوتکنولوژی

نانوتکنولوژی توانسته است پشم شیشه را به عایق بهتری تبدیل کند و امروزه محصولات اصلاح شده آن با فناوری نانو بسیار رایج شده است. در ادامه چند مورد را توضیح می‌دهیم.

پشم شیشه با الیاف به هم پیوسته ارگانیک

این پشم شیشه در بازار با برند TERMOVER وجود دارد، رنگ آن به دلیل مواد آلی الیافی رزین ترموستیک زرد است و برای استفاده در تاسیسات صنعتی گرم خانه‌ای، دیگ‌های بخار و مخازن صنعتی با دمای بالاتر از 250 درجه سانتی گراد کاربرد دارد.

پشم شیشه با الیاف به هم پیوسته غیر آلی

این محصول با نام تجاری EUROVER 2000 در بازار وجود دارد. به دلیل استفاده از پلی فسفات آلومینیوم رنگ آن سفید است و بیشتر برای مصارف عمومی و ساخت تجهیزات خانگی به کار می‌رود.

پشم شیشه با الیاف مکانیکی

این پشم شیشه با نام تجاری EUROVER 2000 در بازار است. بیشتر به عنوان عایق صدا در صنایع بالادستی مثل پنل‌های خورشیدی و اتومبیل سازی و ... کاربرد دارد. دمای استاندارد آن تا 550 درجه سانتی‌گراد است.

پشم شیشه با الیاف به هم پیوسته شیمیایی

این نوع پشم شیشه با برند EUROVER NG  در بازار به فروش می‌رسد. این الیاف دمای استاندارد تا 250 درجه سانتی‌گراد را دارد و بیشتر برای عایق بندی دمایی در تجهیزات حمل و نقل و ... استفاده می‌شود.

تجهیزات ایمنی هنگام نصب پشم شیشه

همان‌طور که گفته شد، کارگران به صورت مستقیم نباید با پشم شیشه در ارتباط باشند، چرا که ممکن است دچار بیماری‌های پوستی و تنفسی شدید حتی تا اندازه سرطان بشوند. بنابراین در هنگام نصب باید تمام موارد احتیاط را رعایت کرد. استفاده از عینک، دستکش، لباس کار ضخیم آستین بلند، پوشش‌های یکبار مصرف در حین کار با پشم شیشه الزامی است.

آیا پشم شیشه همان فایبرگلاس است؟

اگر الیاف شیشه با مواد پلیمری ترکیب شود، فایبر گلاس را می‌سازد که در انگلیسی به صورت (Fiberglass) است. در ساخت این کامپوزیت از پشم شیشه به عنوان ماده تقویت کننده و از مواد پلیمری به عنوان ماده زمینه استفاده می‌شود. از ترکیب رزین پلی استر، الیاف شیشه یا همان پشم شیشه، رنگ و دیگر افزودنی‌ها فایبرگلاس ایجاد می‌شود. رزین های به کار رفته در این محصول پلی استر، ونیل استر و اپوکسی است.

به طور خلاصه می‌توان این‌طور بیان کرد که فایبرگلاس محصولی است که پشم شیشه از مواد اولیه آن است و نمی‌توان پشم شیشه و فایبرگلاس را یکی بدانیم و به جای یکدیگر استفاده کنیم.

تفاوت پشم سنگ و پشم شیشه چیست ؟

پشم سنگ هم مانند پشم شیشه یک عایق مناسب و پرکاربرد است که تفاوت‌هایی در ویژگی با پشم شیشه دارد. همین تفاوت‌ها باعث شده که کاربری متفاوتی از هم پیدا کنند.

پشم سنگ از سنگ آذرین با بازالت ساخته می‌شود که یک سنگ آتشفشانی است که در ایران بسیار یافت می‌‌شود.

تفاوت اصلی کاربرد این دو عایق را، چگالی آن‌ها تعیین می‌کند. پشم سنگ از پشم شیشه چگالی بالاتری داشته به همین دلیل عایق صوتی بهتری به شمار می‌رود.

مقایسه چگالی پشم سنگ و پشم شیشه

دانیسته پشم سنگ از پشم شیشه بسیار بالاتر است. بنابراین به دلیل فشردگی بالا، نرخ جذب صوت آن از پشم شیشه بالاتر است بنابراین عایق صوتی بهتری محسوب می‌شود.

مقایسه محدوده دمایی پشم شیشه و پشم سنگ

پشم شیشه تا دمای 450 درجه را تحمل می‌کند ولی محدوده دمایی مناسب آن حداکثر تا 250 درجه سانتی‌گراد است. اما پشم سنگ تا 1000 درجه سانتی‌گراد را تحمل می‌کند.

مقایسه احتراق پشم شیشه و پشم سنگ

پشم شیشه یک عایق دیرسوز است اما خاصیت احتراق دارد. اما پشم سنگ مقاومت بسیار بالایی در برابر آتش سوزی دارد، بنابراین در سازه‌هایی که احتمال آتش سوزی دارند و در آن‌ها نیاز به مقاومت در برابر حریق به صورت جدی است، استفاده از پشم سنگ بهتر است.

می‌توانیم در پایان نتیجه بگیریم که در محیط‌هایی که نیاز به خاصیت ضد احتراق و عایق بودن صوتی بسیار بالاست، پشم سنگ نسبت به پشم شیشه ارجحیت دارد.

فرآیند ساخت پشم شیشه چگونه است؟

جالب است که بدانید تولید پشم شیشه در دستگاهی شبیه به ساخت پشمک درست می‌شود. شیشه‌های بازیافتی به همراه شن و ماسه با هم ترکیب شده و در دمایی برابر با 1450 درجه سانتی گراد قرار می‌گیرند.

در این صورت شیشه حالت مذاب پیدا کرده و در دستگاهی که مثل دستگاه تولید پشمک در بخش میانی‌اش چرخش دارد، قرار می‌گیرد. ترکیب شیشه و شن مذاب از توری‌های نازکی که در دستگاه قرار داده شده می‌گذرند و تارهای نازک سوزنی مانند پشم شیشه را تولید می‌کنند.

پس از آن این تارها در معرض هوا قرار گرفته تا دمایش به آرامی کاهش پیدا کند و خنک بشود. با استفاده از اتصال دهنده‌ها که به آن‌ها بایندر گفته می‌شود، میان الیاف چسبندگی و مقاومت بالاتر ایجاد می‌کنند تا پشم شیشه‌ها حالتی یکپارچه پیدا کنند. پس از آن دوباره در دمایی حدود دویست درجه سانتی گراد قرار می‌گیرد تا اتصال مواد بین هم بیشتر شود. در نهایت ماده نهایی وارد دستگاه شده تا حالت رول یا پنل پیدا کند و بتواند به مصرف عموم برسد.

خصوصیات فنی پشم شیشه برای انتخاب چیست ؟

کاربرد پشم شیشه را با توجه به  چگالی پشم شیشه، ضخامت و نوع پوشش و لفاف روی آن انتخاب می‌کنند. همه موارد گفته شده در بالا به طور کلی توضیح داده شده است.

عوامل تاثیر گذار بر قیمت پشم شیشه چیست ؟

مشخصات فنی پشم شیشه مهم‌ترین مشخصه‌هایی هستند که قیمت پشم شیشه را تعیین می‌کنند. ضخامت، چگالی و نوع لفاف مهم‌ترین عوامل در تعیین قیمت هستند که در بالاتر به توضیح کامل همه این موارد پرداخت شد.

خرید پشم شیشه

برای خرید پشم شیشه و اطلاع از آخرین قیمت آن می‌توانید با شماره 02142214 تماس بگیرید. همچنین می‌توانید از مشاوره رایگان کارشناسان آی فولاد بهره‌مند شوید.

همچنین در ادامه می‌توانید در بخش نظرات سوالات و نظرات خود را پیرامون پشم شیشه و کاربردهای آن بنویسید تا کارشناسان ما در کوتاه‌ترین زمان به شما پاسخ دهند.