در توضیحی کوتاه میتوان گفت ورق مشبک به ورقی گفته میشود که سطح آن شبکه شبکه باشد. ورق مشبک را ورق پانچ نیز می‌گویند. تولید این ورق‌ها با استفاده از پانچ ورقه‌های فلزی صورت می‌گیرد. در فرایند تولید ورق پانچ به وسیله دستگاه پرس به فلز فشار وارد می‌آید که منجر به ایجاد تغییراتی روی آن و سوراخ شدن آن میشود. عملیات پانچ نسبت به لیزر مقرون‌به‌صرفه است و سرعت بیشتری نیز دارد. در ادامه به طور کامل‌تر به معرفی ورق پانچ، انواع آن و روش تولید آن خواهیم پرداخت.
پانچ چیست؟
منگنه یا پانچ یک میله فلزی سخت است که در یک انتهای آن یک نوک باریک و در انتهای دیگر آن یک قنداق تخت قرار دارد. در زمان استفاده انتهای باریک به سطح هدف نشانه می‌رود و انتهای پهن آن با چکش کوبیده میشود که موجب میشود نیروی ضربه به بدنه میله منتقل شده و با شدت بیشتری بر سطح کوچکی تمرکز پیدا کند. پانچ می‌تواند با استفاده از ابزارهای دستی انجام گیرد یا اینکه از ماشین‌ها و دستگاههای مخصوصی که برای این کار طراحی شده‌اند، استفاده شود.
ورق مشبک چیست؟
ورقی فلزی که سطحی شبکهشبکه شده داشته باشد را در اصطلاح ورق پانچ یا مشبک گویند. این ورق تحت فرایند پانچینگ با استفاده از دستگاههای پرس مخصوص به‌دست می‌آید. این محصول از جمله محصولات پرکاربرد و پرطرفدار در صنعت فولاد محسوب میشود و کاربرد گسترده‌ای دارد.
جنس‌های مختلفی از ورق فلزی در بازار موجود است که میتوان آنها را به ورق مشبک یا پانچ شده تبدیل کرد. سوراخهای پانچ را نیز میتوان به دلخواه و متناسب با کاربرد مد نظر در اندازه‌ها و شکلهای هندسی مختلفی تنظیم کرد. از جمله ورق‌های معروفی که در تولید ورق مشبک به‌کار می‌روند میتوان به ورق پانچ آلومینیوم و ورق پانچ استیل اشاره کرد.
انواع ورق مشبک چیست ؟ کدام یک مناسبتر است؟
ورق پانچ در جنس‌ها و طرح‌های متفاوتی تولید میشود؛ به عنوان مثال جنس ورق مشبک می‌تواند آلومینیومی، استیل، فولاد گالوانیزه، فولاد ضد زنگ، کامپوزیت و مس باشد. اندازه و عرض فلزات خام متفاوت است و می‌تواند بر روش تولید ورق مشبک اثر بگذارد. اینکه چه فلزی برای تولید ورق پانچ انتخاب شود، عرض آن چقدر باشد و تعیین اندازه و شکل سوراخ همه و همه به این بستگی دارد که هدف از تولید ورق مشبک چیست.
مثلاً اگر هدف، استفاده از ورق مشبک در فیلتراسیون باشد، می‌بایست اندازه سوراخها را بسیار ریز در نظر گرفت. در واقع هر کاربرد الگوی سوراخ‌کاری خاصی را میطلبد. بیشتر اوقات استفاده از ورق مشبک با هدف رساندن منفعت در جای مشخصی انجام میشود اما گاهی اوقات نیز در مصارف زینتی و تزیینی مورد استفاده قرار می‌گیرد. طبیعتاً در چنین مواردی از الگوهای تزیینی برای ساخت آن استفاده میشود.
اغلب ورق مشبک به منظور برآورده کردن انتظارات خاص مشتریان به صورت سفارشی طراحی میشود. در بعضی موارد حتی پس از انجام سوراخ‌کاری نیز روی ورق پردازش‌هایی صورت می‌گیرد. مثلا ً ممکن است طول مشخصی از آن تحت برش قرار گیرد، به شکل رول در بیاید، پیچ بخورد، تمیز شود، رنگ‌آمیزی شود یا خم شده و به شکلهای متفاوتی درآورده شود. بعد از درآمدن به شکل مناسب میتوان از آن برای تولید محصولات مد نظر استفاده کرد.
فرایند تولید ورق مشبک
اگر چه روش تولید ورق مشبک با توجه به جنس ورق و هدف از تولید آن متفاوت است، با این وجود یک روش کلی برای انواع آنها ذکر میشود. فرایند پانچینگ یک فرایند برش است که در آن ماده از قسمتی از ورقه فلزی تحت اعمال نیروی برشی به میزان کافی جدا می‌گردد. از پانچینگ CNC میتوان برای تولید اشکال و اندازه‌های مختلف سوراخ و بریدگی استفاده کرد. در این فرایند قالبی که زیر ورق قرار دارد، برشی به شکل مورد نظر را دارا است و موجب میشود طرح دلخواه روی ورق فلزی ایجاد شود.
در انجام عملیات پانچ شکلهای معمول مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما برای ایجاد شکلهای پیچیده‌تر نیز میتوان از تنظیمات خاصی استفاده کرد. پرس پانچ نیرو را با سرعت بالا به ورقه وارد می‌کند، به طوری که موجب فرو رفتن ورق در قالب زیر آن میشود. فاصله کم موجود بین لبه پانچ و قالب موجب میشود که خم و شکستگی به سرعت در ورقه ایجاد شود.
فرایند پانچ می‌تواند به صورت دستی انجام شود اما امروزه پرس‌های پانچ کنترل عددی کامپیوتری یا CNC (computer numerical controlled ) رایج‌تر هستند. یک پرس پانچ CNC می‌تواند به صورت‌های هیدرولیکی، پنوماتیک یا الکتریکی باشد و در حدود 600 پانچ در دقیقه ایجاد کند.
کاربرد ورق مشبک
از ورق‌های پانچ شده میتوان در کاربردهای مختلف صنعتی و ساختمانی استفاده کرد. از جمله کاربردهای آن میتوان به استفاده از آن در ساخت قطعات خودرو، کامپیوتر، معادن سنگ، هوافضا، تجهیزات صوتی، روشنایی، امنیتی، تولید پوشاک، گرمایش، تهویه، ظروف آشپزخانه، لوازم خانگی، نمادهای تجاری، قفسه‌های خرده‌فروشی و ... اشاره کرد.
حداقل از اواخر قرن نوزدهم از ورق مشبک در تعدادی از کاربردهای صنعتی استفاده شده است. امروزه شرکت‌های زیادی در مقیاس بالا از فلزات سوراخ‌دار برای تولید محصولاتشان استفاده می‌کنند. از دیگر کاربردهای ورق مشبک میتوان استفاده در اتاق آسانسور، ایستگاه‌های اتوبوس، ساخت حفاظ برای اماکن مختلف، استفاده در پروژه‌های شرکت‌های نفت و گاز و ساخت درب برای پارکینگ را نام برد.
یکی از کاربردهای فولاد spk ، ابزار پانچ برای ورق های نازک تیغه‌های برش غلتک‌های نورد است. اگر واژه فولاد spk برای شما مبهم است، مقاله فولاد spk چیست را مطالعه کنید.
مزایای استفاده از ورق مشبک
پانچ ورق در مقایسه با لیزر مقرون‌به‌صرفه است و سرعت بالایی نیز دارد. از طریق پانچ میتوان ورق را به شکلهای متفاوتی درآورد و در کاربردهای زیبایی، تجاری، صنعتی و ساختمانی مورد استفاده قرار داد. در بسیاری از موارد برای انجام پروژه‌های مختلف نمی‌توان از ورق معمولی استفاده کرد و نیاز است تا از نوع سوراخ‌دار آن بهره گرفت که ورق پانچ چنین امکانی را فراهم می‌آورد.
در روش پانچینگ میتوان فرم‌های مختلف را روی ورق ایجاد کرد و همین ویژگی باعث شده ورق مشبک در صنایع مختلفی کاربرد داشته باشد. همچنین پانچینگ می‌تواند سوراخها را با دقت زیادی روی ورق ایجاد کند که از این نظر نیز حائز اهمیت است. قابلیت ایجاد برآمدگی روی ورق و تکرارپذیری بالا نیز از دیگر مزایای پانچینگ به‌شمار می‌روند.
مشخصات فنی و ضخامت ورق مشبک
ورق‌های پانچ بسته به جنسشان و درخواست مشتری می‌توانند در ضخامت‌های متفاوتی عرضه شوند. محدوده نرمال ضخامت برای ورق پانچ گالوانیزه بین 22/0 تا 8 میلی‌متر، برای ورق پانچ روغنی بین 5/0 تا 5/1 میلی‌متر و ورق پانچ سیاه بین 2 تا 200 میلی‌متر است.
نحوه قیمت گذاری ورق مشبک به چه صورت است؟
قیمت ورق‌های مشبک نیز مانند سایر محصولات فولادی تعیین میشود و عواملی از جمله میزان در دسترس بودن مواد اولیه، میزان عرضه بازار، چگالی فولاد استفاده شده، وزن ورق، ضخامت ورق، ابعاد ورق، استراتژی‌های قیمتی رقبا و نوسانات بازار ارز از تأثیرگذارترین عوامل هستند. در مورد ورق مشبک به طور خاص میتوان گفت روش تولید ورق مشبک، تعداد سوراخها و فاصله آنها از یکدیگر، جنس ورق پانچ، شکل سوراخها و تعداد ورق سفارش داده شده توسط مشتری در قیمت نهایی محصول اثر می‌گذارند.
اگر هنوز هم در مورد قیمت ورق مشبک یا انواع آن سوالی دارید یا می‌خواهید در مورد طرح و ابعاد مناسب برای کاربرد مد نظرتان اطلاعات بیشتری به‌دست آورید، می‌توانید با شماره‌های موجود در سایت تماس بگیرید و از مشاوره‌های کارشناسان ما بهره‌مند شوید.
سوالات متداول:
- ورق پانچ یا مشبک چیست؟ نوعی ورق فولادی که سطح آن شبکهشبکه است و تحت فرایند پانچینگ یا فشار به وسیله دستگاههای مخصوص تولید شده است. این ورق در مصارف صنعتی، کشاورزی، ساختوساز و ... کاربرد زیادی دارد.
- ورق پانچ چه انواعی دارد؟ از فلزات متفاوتی در تهیه ورق پانچ استفاده میشود. از آن جمله میتوان به ورق پانچ سیاه، ورق پانچ گالوانیزه، ورق پانچ روغنی، ورق پانچ استیل، ورق پانچ آلومینیوم و ... اشاره کرد. این ورق همچنین در سوراخهایی با ابعاد و شکلهای متفاوت طراحی شده تا کاربردهای متنوع را پوشش دهد.
- کدام یک از انواع ورق پانچ بهتر است؟ بستگی دارد هدف شما از استفاده از ورق پانچ چه باشد. هر کاربردی نوع خاصی از ورق را میطلبد. به عنوان مثال اگر قصد شما از استفاده از ورق مشبک، فیلتراسیون باشد، بهتر است از ورقهایی با سوراخهای ریز استفاده کنید.
- قیمت ورق پانچ به چه چیزی بستگی دارد؟ وزن ورق، ضخامت ورق، جنس آن، طرح مورد استفاده، تراکم سوراخها در واحد سطح، تعداد ورق سفارش داده شده، نوسانات ارزی بازار و فصلی که اقدام به خرید ورق میکنید، در تعیین قیمت آن اثرگذار است.
