هم تسمه و هم ورق در صنایع ، ساختمان‌سازی و صنعت سازندگی کاربرد دارند. هر دو این مقاطع در انواع متفاوت و جنس‌های گوناگونی تولید میشوند که برای کاربردهای مختلف مناسب هستند. در این مقاله به مقایسه تسمه و ورق فولادی پرداخته ایم و آنها را از نظر کاربردها، ویژگی‌ها و روش تولید مورد بررسی قرار داده ایم.
تفاوت تسمه و ورق چیست ؟
تسمه چیست ؟
تسمهها یک برش یا قطاع یکسان از مقاطع مختلف هستند که برای کاربردهای گوناگون تولید میشوند. در واقع این مقاطع پرکاربرد فلزی شکلی همانند نوار داشته و در جنس‌های مختلف فولادی، پلاستیک، چوبی، آلومینیومی و موارد دیگر تولید میشوند. در این میان تسمههای فولادی از همه پرکاربردتر هستند و در حوزه آهن و فولاد، منظور از تسمه دقیقا این نوع آن می‌باشد.
تسمهها در ضخامت‌های گوناگون و عرض‌های مختلفی ساخته میشوند. به طور معمول عرض آنها کم بوده و در حد سانتی متر است، اگر چه در برخی موارد و برای مصارف خاص می‌تواند بیشتر هم باشد. اما طول تسمه معمولا بلند بوده و به چندین متر می‌رسد که این هم بستگی به استانداردهای کارخانه تولید تسمه دارد. تسمههای فولادی خود در چندین نوع مختلف تولید میشوند که کاربردهای آنها هم متفاوت خواهد بود. با تسمه آهنی چیست و کاربردهای آن بیشتر آشنا شوید.
ورق چیست ؟
از این محصولات در برخی موارد به صورت مستقیم استفاده میشود. در بیشتر مواقع هم آنها را به تجهیزات دیگر تبدیل کرده و سپس مورد استفاده قرار می‌دهند. همین تسمههای فولادی هم در بیشتر موارد از برش دادن ورق‌های گوناگون در ابعاد یکنواخت و یکسان به وجود می‌آیند. انواع ورق های آهن دارای ضخامت و عرض بسیار متنوع هستند و بسته به استاندارهای کارخانه تولیدی متفاوت است.
معمولا ورق‌هایی که در کشور ما تولید میشود عرض بین 1 تا 2 متر داشته و طول آنها هم به 6 متر می‌رسد. البته ورق‌های خارج از این ابعاد هم وجود دارد ولی استاندارد کلی در این حدود است. ورق‌های فولادی بعد از پایان فرآیند تولید به صورت رول یا کلاف جمع شده و برای استفاده در مراحل بعد آماده میشوند.
انواع تسمه ها کدام اند؟
تسمهها با توجه به روشی که از طریق آن تولید میشوند و هم چنین مواد اولیه مورد استفاده برای تولید، در چند دسته مختلف قرار میگیرند.
- تسمه فابریک
- تسمه ماشین کاری
- تسمه ترانس
- تسمه نوردی
انواع ورق ها کدام اند؟
ورقها نیز مانند تسمه در انواع گوناگونی تولید میشوند. مهمترین عامل تاثیرگذار در تنوع ورق های فولادی هم روش ساخت آنها می‌باشد.
- ورق سیاه
- ورق روغنی
- ورق اسید شویی
- ورق گالوانیزه
- ورق رنگی
کاربرد تسمه در صنایع
مهمترین کاربرد تسمهها در ساختمان‌سازی و کارهای مربوط به ساخت و ساز است . به طور کلی کاربردهای تسمه در صنایع مختلف شامل موارد زیر میشوند.
- استفاده در پوشش‌های کف ساختمان‌ها
- پله سازی در ساختمان
- استفاده در صنایع تولید لوازم خانگی مانند هود، لباس شویی و ظرف شویی
- استفاده در بسته بندی کالاهایی مانند شیشه، چوب و ام دی اف
- ساخت و تولید درب، پنجره، نرده و حفاظ
- بسته بندی کردن انواع پروفیل
- استفاده در صنایع خودروسازی و ساخت دوچرخه
کاربرد ورق در صنایع
با توجه به این که تسمه دارای عرض کمی بوده، بیشتر برای مصارف جزئی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما ورقها برای مصارف بزرگ و گسترده استفاده میشوند. تعدادی از مهمترین کاربردهای ورق فولادی شامل موارد زیر هستند.
- استفاده در ساخت بدنه و قطعات خودروها
- صنایع دریای و کشتی‌سازی
- استفاده برای تولید لوازم خانگی
- تولید انواع مصالح فلزی ساختمانی مانند تیر، تیرچه و سیار صفحات فلزی
- ساخت مخازن و تانکرهای بزرگ
- ساخت ماشین آلات سنگی مانند جرثقیل
- استفاده جهت تولید تجهیزات کشاورزی
روش های تولید تسمه فولادی
تسمهها به طور کلی از دو روش مهم و اساسی تشکیلی میشوند که در بخش‌های قبلی هم اشاره‌ای به آنها داشتیم. این روش‌ها شامل نورد گرم و ماشین کاری میشوند که اکنون هر کدام از انها را توضیح خواهیم داد.
تولید تسمه با نورد گرم
در این روش شمش‌های فولادی یا ضایعات آهن را در ابتدای خط تولید تحت دمای بسیار بالایی قرار می‌دهند تا به نقطه ذوب خود نزدیک شوند. سپس آنها را از بین غلتک‌هایی عبور می‌دهند که در واقع همان خط نورد هستند. این غلتک‌ها باعث میشود که ضخامت این مقاطع کم شده و بر طول‌شان افزوده شود. این فرآیند ادامه پیدا می‌کند تا جایی که تسمهها به ضخامت و عرض دلخواه برسند. در پایان مرحله تولید هم، تسمهها در طول مناسب برش زده میشوند. با توجه به این که تسمههای تولید شده در روش نورد گرم دمای زیادی را تحمل می‌کنند، ظاهری صاف و براق ندارند. به همین دلیل، معمولا از آنها در مواردی استفاده میشود که شکل ظاهری اهمیت چندانی ندارد.
تولید تسمه با ماشین کاری
راه دیگر برای تولید تسمهها، استفاده از ورق‌های فولادی و برش دادن آنها در ابعاد دلخواه می‌باشد. در این روش می‌توان از هر ورق فولادی استفاده نموده و ابعاد برش را هم مشخص نمود. در این روش معمولا ورق‌های خوش شکل مانند ورق روغنی یا ورق‌های استیل هم برش داده میشوند و می‌توان از آنها در مواردی که شکل ظاهری اهمیت دارد هم استفاده نمود. تسمههای تولیدی در این روش از دقت بالایی برخوردار هستند.
روش تولید ورق های فولادی
ورق‌های فولادی هم به طور عمده در فرآیندهای نورد تولید میشوند. ممکن است این ورقها در فرآیند نورد گرم تولید شوند که به آنها ورق سیاه گفته میشود. یا این که در فرآیند نورد سرد تولید شوند که ورق روغنی نام دارند. در ادامه انواع دیگر ورق‌های فولادی هم با انجام فرآیندهایی بر روی این ورق‌های پایه تولید خواهند شد. اما به طور کلی روش تولید این ورقها همان فرآیندهای نورد گرم و نورد سرد می‌باشند.
مقایسه کلی تسمه و ورق
به طور کلی می‌توان گفت تسمه و ورق دارای تفاوت‌ها و شباهت‌های زیادی هستند. البته در آخر هر کدام از آنها کاربردهای خاص خود را دارند و در کم‌تر مواردی برای استفاده از آنها رقابت وجود دارد.
مهمترین شباهت های تسمه و ورق
- هر دو فرآیند تولید مشابهی دارند؛ چرا که هم در ساخت ورق و هم در ساخت تسمه از فرآیندهای نورد گرم و نورد سرد استفاده میشود.
- هم تسمه و هم ورق در ابعاد و جنس‌های گوناگونی تولید میشوند.
- هر دوی آنها دارای قابلیت‌های جوش کاری و برش کاری مناسبی هستند.
مهمترین تفاوت های تسمه و ورق
- تسمهها دارای عرض کم و طول بلند هستند، در حالی که ورقها عرض بیشتر دارند.
- از تسمهها برای مصارف جزئی استفاده میشود، در حالی که ورقها برای مصارف گسترده استفاده شده و در بیشتر موارد هم ماده اولیه بسیاری از تجهیزات دیگر هستند.
- تسمهها دارای استحکام و مقاومت بالایی هستند و برای ایجاد سوراخ مناسب‌اند.
سوالات متداول
1 . تسمه چیست؟
تسمهها یکی از انواع گوناگون مقاطع فولادی هستند که در بسیاری از صنایع مختلف کاربرد دارند. این نوع مقاطع فولادی دارای عرض کم و در حد چند سانتی متر و طولی بلند هستند.
2. انواع تسمههای فولادی کداماند؟
تسمهها با توجه به روش ساخت و نوع ماده اولیه مورد استفاده در چند دسته مختلف قرار میگیرند. تسمههای نوردی، فابریک، ماشین کاری و ترانس از جمله مهمترین انواع تسمههای فولادی هستند که به ترتیب قیمتشان افزایش مییابد.
3.انواع گوناگون ورقها کداماند؟
ورقها هم با توجه به روش ساخت در دو دسته پایه ورق سیاه یا نورد گرم و ورق روغنی یا نورد سرد تبدیل میشوند. در ادامه با انجام فرآیندهایی بر روی هر یک از این ورقها، انواع دیگر انها مانند ورق اسید شویی، گالوانیزه و رنگی هم تولید میشوند.
4. تسمه در صنایع مختلف چه کاربردهایی دارد؟
از تسمه در حوزه ساختمان سازی و به خصوص بخشهایی مانند کف ساختمان، پله سازی، حفاظ و نردهکشی استفاده میشود. هم چنین در صنایع گوناگون دیگر مانند خودروسازی، کشتی سازی، تولید دوچرخه، بسته بندی شیشه، چوب و ام دی اف کاربرد دارند.
5.تفاوت تسمه و ورق چیست؟
تسمهها دارای عرض کمتری بوده و در موارد جزئی استفاده میشوند؛ در عین حال، مقاومت و استحکام بالایی هم دارند. اما ورقها دارای عرض بیشتری هستند و در بسیاری از مواقع هم از آنها برای تولید تجهیزات دیگر استفاده میشود؛ خود تسمهها هم در بیشتر موارد از این ورقها تولید میشوند.
